پست‌ها

نمایش پست‌ها از فوریه, ۲۰۱۲

اندار باب حکمت آفتابه و انتخابات!ـ

تصویر
پیش سخن: فرهنگ آفتابه در میان ملت ما قدمتی طولانی دارد. از این آفتابه ی میخی گرفته: تا این آفتابه که می توان الحق به آن «آفتابه کاری مدرن» نام نهاد!  در موارد معمولی، معمولا آفتابه نقشی سرنوشت ساز داشته است. مثل این مورد:  و در بسیاری از دیگر موارد هم خصوصا بعد از انقلاب آفتابه کاربردی «ارزشی» یا به عبارتی «ضد ارزشی» پیدا کرده است. و سنبلی شده است برای آبرو بری از «ارازل و اوباش» :    خلاصه سرتان را به درد نیاورم. آفتابه کاربردهای فراوانی در زندگی روزمره ی ما یافته است. از این رو حکایت ها و داستانهای بسیاری نیز حول وحوش آن از سینه به سینه و دهان به دهان نقل گشته تا به نسل ما رسیده است. با توجه به اختراع توالت فرهنگی و «شیلنگ های آفتابه نما» که مخصوصا در بین ایرانیان مهاجر در خارج از کشور بیشتر مرسوم گشته و در بعضی موارد از «گلدان های آفتابه نما» نیز استفاده می شود، بیم آن می رود که این حکایت ها نیز کم کم به باد فراموشی سپرده شود. بنابر این وظیفه ی خود می دانم که در حفظ و انتشار این داستان ها از سینه به سینه، یا فیس بوک به فیس

کاش آدما اقلا یه کمی پیشی بودند!ـ

تصویر
من تو خونه گربه ای دارم که اسمش «پیشی»یه. ناز و پشمالو و باوفاست. ولی خوش ادا و بغلی نیست.  من نمی تونم باهاش حرف بزنم، یا فکرشو بخونم. ولی گاهی از فکرم عبور می کنه که اون چطور می اندیشه؟ یا چطور به دنیای اطرافش نگاه می کنه؟ اینکه مثلا هر موقع باید ظرف غذا و آبش پر باشن؟ اینکه هر موقع میو میو کرد یعنی می خواد برای دستشویی بره بیرون؟ اینکه اینجا محلی یه که باید اون خودش رو تو آرامش ببینه؟ نمی دونم. تنها چیزی که می دونم اینه که انتظارات من از اون در حدی یه که «پیشی» هست... پیشی ی ما هیچوقت ادعایی نداره. هیچوقت خودش رو مثلا مثل شیر به من جا نمی زنه ... یا اون چیزی رو که نیست، وانمود نمی کنه. اون همیشه گربه ست، یه گربه ی خونگی... و ما با هم خیلی تفاهم داریم.  اما من وقتی وارد جمع آدما می شم، با اینکه هم می تونم باهاشون حرف بزنم، و هم می تونم باهاشون مراوده ی فکری کنم، احساس می کنم که خیلی غریبه ام. عین بچه ای رو می مونم که وارد یه سرزمین عجایب شدم و همه چیز و همه کس براش تازگی دارند. عجیب تر اینکه این اتفاق وقتی می افته که من شروع به شناختن این آدما می کنم!!!  بارها فکر کردم که

جدایی نادر وپیوستن اضغر به اسکار

تصویر
در همین سالهای اخیر، ایرانی ها خیلی زور زدند تا شاهد تماشای برنده شدن جایزه ی اسکار توسط ایرانی یا ایرانی تبارها باشند. در سال 2003 وقتی «شهره آغداشلو» هنرپیشه ایرانی مقیم امریکا نامزد این جایزه شد، چنان شوق و ذوق  ایرانی ها را فرا گرفت که همه فکر کردند دیگر تمام است. ولی این رؤیا به حقیقت نپیوست.  دیشب تا دیروقت بیدار بودم اما نرسیدم که شو کامل مراسم اسکار را که به طور زنده در فیس بوک پخش می شد ببینم.... صبح که بیدار و سرکی به فیس بوک کشیدم تمام دار و دیوار پر شده بود از عکس و خبر برنده شدن جایزه اسکار .... بله ... جدایی نادر از سیمین، باعث پیوستن اضغر فرهادی به اسکار شد.  خیلی خوشحال شدم.    و بالاخره پیوستن این حقیقت به رؤیا. این هم صحنه ی تاریخی گرفتن جایزه:  به هر حال این یک افتخار بزرگی است. ولی راستش یه خورده دلم می خواست که این صحنه با شکوه تر و پر هیجان تر برگزار می شد. به هر حال چنین لحظه ای آرزوی هر کارگردان جهان است و تمام مردم در اقسا نقاط دنیا شاهد این صحنه ی واقعا تاریخی هستند. انتظار من این بود که فرهادی بعد از شنیدن نام فیلمش هیجان بیشتری نشان

21 فورال روز جهانی زبان مادری گرامی باد

تصویر
زبان مادری به زبانی گویند که پدر و مادر به آن تسلط داشته و با آن صحبت می کنند. بنابر این با کودکان خود به زبانی که تسلط دارید یعنی زبان مادری صحبت کنید!  حرف زدن با زبانی که به آن مسلط نیستید به هویت و دانش فرزندانتان صدمه می زند. علاوه بر آن اعتماد به نفس شان را از آنها می گیرید. آنها در آینده از اینکه پدر و مادر زبان دیگری را به او آموخته و هویت واقعی او را پنهان کرده اند، رنج برده و از آنچه که هستند ناراحت خواهند بود.  با کودکان خود چنین نکنید....  21 فورال روز جهانی زبان مادری مبارک باد

و تولد بهترین من...

تصویر
امروز تولد دخترم، «قیزی جان من» «سِودا» ست. سودا .... مونس لحظه های خوب و بد من. لحظه های اوج و فرود من... شریک گریه های شبانه ای که فقط او با حضورش، بر آنها مرهم آرامش می نهاد. و الهام بخش هر آن چیزی بود که به من امید رفتن را می دمید...  وقتی از پنجره ی عمرم به زندگی نگاه می کنم، این اوست که همچون دسته های معطر گل مشامم را نوازش می کند. و عطر او با ترنمی بهاری، منطره ی پیش رویم را رنگارنگ تر و پر معناتر می سازد. عطر وجود او در کنارم فقط ارمغان زیبایی نیست، نه نه ... او خیلی بیشتر از اینها را در آنسوی همین پنجره ها برایم نقاشی می کند. قلم موی لبخند های او، رنگ های ملایم پایداری را می کِشند، و آنجا ... آن کنار، مردی را کشیده است که بالهایش شکسته، ولی پرواز را از یاد نبرده است. و دنبال کلیدی می گردد تا به آسمانی که خود را از آن آویزان کرده، برسد. و سودا در گوشه گوشه ی این تصویر بی بدیل، کلید گمشده ی عشق مرا، که در لابلای برگ های سرسبز خاطرات من پنهان شده است را با رنگی  آبی ترسیم کرده است.... و اکنون من صدای او را می شنوم ...  صدای طپش قلب او را که برایم نغمه ای به وسعت فردا می خ

صلاحیت های اجتماعی ما ایرانی ها

تصویر
همه ی ما ایرانی ها به این واقف هستیم که در کار گروهی ضعف داریم. به عنوان مثال نگاه کنید به ورزش های ما: ما قهرمان ورزش های انفرادی مثل کشتی، وزنه برداری و کاراته و غیره بسیار داشته،  ولی در ورزش های گروهی مثل فوتبال و والیبال موفقیت چندانی نداریم. این از کجا ناشی می شود؟ چرا ما نمی توانیم دور هم جمع شده و کار گروهی کنیم؟ چرا ما ایرانی ها هر گاه زیر یک سقف جمع شده و خواستیم کاری بکنیم، مشکلات شروع شده؟ و «جمعی» که قرار بوده مشکل گشا باشد خود به نوعی مشکل تبدیل شده است؟ چرا ما ایرانی ها را می توان به «خدای پروژه های نیمه تمام» تشبیه کرد؟!  متاسفانه تجربه ی ایرانی های مهاجر هم سراسر از اینگونه ناکامی هاست. حتی بزرگترین گروههای منظم سیاسی هم قادر نبوده اند زیر یک سقف نشسته تصمیم بگیرند. بعد از مدتی کسی از آنها باقی نمانده است. مثلا آیا سری به اتاق های پالتاق زده اید؟ در آنجا ایرانی ها حتی به کسانی که با عقایدشان مخالف باشد فحش خواهر و مادر نیز حواله می کنند....   من خود 8 سال پیش وقتی از کمپ به کمون و محل زندگی خود منتقل شدم، بر آن گردیدم تا یک کانون ایرانی ـ افغانی تشکیل دهم. در

و تو و دایره ی بیهودگی

تصویر
بیست و دو سال پیش در دفتر خاطراتم «نامه هایی به خودم» می نوشتم. یکی از این نامه ها به والنتاین آن موقع ربط پیدا می کند. عجیب است که آن موقع هم هنوز بوی خودم را می دهم. و این بوی گندِ «تو» ی سرگردان هنوز با من است...     کاش می توانستم جز به خودم فکر کنم. یا جز به تو که در ته مانده های فکرم جولان می دهی! اصلا به هیچکدام. کاش در عرض نگاههای کم عرض تو، طولی هم در عاشقانه های زندگانی وجود داشت. و ما می توانستیم به جای دایره ی بیهوده گی، به چند ضلعی بودن عشق فکر کنیم. و از گوشه ای به گوشه ای دیگر سرک بکشیم. نفسی تازه کنیم. و به جای گریختن از یکدیگر، دوباره عاشق شویم.   همیشه گمشده ها انسان را به جستن وا می دارد. به اینکه قانع نباشد به داشته های خود. و یا که بر عکس! هر چه را که یافت مطلق انگارد و باور کند که یافته است. و انگار تو ... در گمشده های من ظاهر شدی و تصویر تو درخیال همانی که سالها در جستجویش بودم تلاقی یافت. بخاطر همین دستانت را چنان گرم فشردم و لبانت را چنان گرم بوسیدم و با دستپاچگی گفتم: دوستت دارم، که واقعا باورم شد عاشقت شده ام. چه احمقانه، ولی صادق

شخصیت های تاریخی ما در کتاب های درسی نروژ

تصویر
امروز سر کلاس درس اجتماعی samfunnsfag ششم دبستان، سوال دانش آموزی خیلی خوشحالم کرد. او به من گفت که جواب سوالش را در کتاب پیدا نمی کند. سپس از من خواست که کمکش کنم. سوال این بود:  «ابن سینا» به خاطر چه چیزی مشهور است؟ درست است، خوب شنیدید! و خوشحالی من هم به همین خاطر بود. کمی هم موج غرور و افتخار احساسات مرا گرفت! از اینکه یکی از چهره های ما در کتاب های درسی این کشور مورد توجه قرار گرفته است. از این رو بدون اینکه به متن مراجعه کنم، جواب سوال را برایش اینچنین تشریح کردم که:  «ابن سینا» یک پزشک ایرانی است. و او را به خاطر کتابهایی که در زمینه ی طب به تحریر در آورده می شناسند.  حتی در جایی خوانده بودم که «لباس های فارق التحصیلی» دانشگاههای دنیا بر گرفته از لباس ابو علی سیناست. و اینرا برای شاگردان گفتم. اما خوشحالی من چند لحظه ای بیش نپایید. دانش آموز من جواب را در صفحه 82 کتاب Midgard 6 پیدا کرد. رو به من کرد و گفت: ولی در کتاب در مورد ایرانی بودن ابن سینا هیچ اشاره ای نکرده است. در واقع او عرب است.  صفحه ی کتاب را باز کردم و خواندم.  اجازه دهید عینا برای شما هم نقل

اسکی هم یاد گرفتیم...

تصویر
دیروز عین بچه ها ذوق خرید داشتم. بالاخره بعد از ده سال اقامت در نروژ، دیروز تصمیم گرفتم که برای خودم «اسکی» بخرم. امروز بچه های کلاس ششم ما برنامه ی «روز اسکی» داشتند. و من هم اعلام کرده بودم یا بهتر است بگویم مجبور شدم اعلام کنم که من هم هستم. وقتی امروز صبح در محل اسکی حاضر شدم، آن هم با اسکی تازه بچه ها خوشحال شدند. یکی از بچه ها به دیگران گفت: مختار هنوز اتیکیت قیمت رو هم از رو اسکی هاش برنداشته...  خیلی کنجکاو بودند. همه از من می پرسیدند که تا حالا چند بار اسکی کرده ام. ... و من در طی این ده سال، دو یا سه بار به اسکی رفته ام. البته بار اول که می خواستم اسکی کنم، «رفتم دیدم آنقدر که برف بود برگشتم.»   با همه روز خوبی داشتم. دو تا از شاگردانم تمام مدت اسکی با من بودند و به من یاد می دادند که چه کار کنم... و من امروز توانستم خیلی چیزها را از همین بچه ها یاد بگیرم. ـ خودمونیم ... اسکی هم باحاله ها....    با جدیتی بی سابقه ...  می خواستم فقط امتحان کنم افتادن چه مزه ای داره !  با همکارام... 

خر و خردلی و bæsj و bæsjebrun

یادداشت های یک معلم پُست مدرن!   امروز در کلاس درس دوم دبستان، بچه های کلاس تقسیم شدند به گروههای 2 یا 3 نفره تا تخیلاتشان را در باره ی «فضا» به کار اندازند. قرار این بود که این بچه ها هر چه که می توانند در مورد فضا خیال بافی کرده آنرا بر روی کاغذ آورند و نقاشی هایی هم در همین رابطه بکشند.  دو تن از بچه ها توی بغل من نشسته و اصرار کردند که من هم همگروه آنها باشم. 3 معلم در کلاس بودیم، و من قبول کردم. وقتی با هم نشستیم عین بچه ها شدم و با هم قصه سازی کردیم. سعی کردیم که قصه ی ما خیلی هیجان انگیز باشد. مثلا اینکه: ما 3 نفر تصمیم می گیریم به فضا برویم. در بین راه سفینه ی ما گم می شود و ما مجبور می شویم که در سیاره ای فرود آییم. این سیاره برخلاف دیگر سیاره هاست. اول از همه اینکه کروی نیست. بلکه مکعبی شکل است. و روی هر سطحش مخلوقات عجیب و غریبی زندگی می کنند. و اگر هر کدام بخواهد به سرزمین همسایه تجاوز کند، از بالای لبه ی دیگری به پایین پرت می شود.  من به بچه ها کمک کردم تا بتوانند قصه را کمی فرم دهند. «لوکاس» مسئول نوشتن بود و آن دیگری «استفان» نقاشی می کرد.   در ادامه ی قصه،

نشست مدیران و برنامه سازان رادیو های خارجی زبان در اسلو

تصویر
دیروز برای اجرای موسیقی در یک نشست «رادیویی» به اسلو دعوت بودم. من و دوست هنرمندم  تبریزلی، که خود او هم از برنامه سازان رادیو آذری ست. «دوغان» بعنوان سردبیر رادیوهای خارجی زبان مسئول این نشست در اسلو بود. او که از سال 1996 این سمت را بعهده دارد، در این نشست سالیانه که تمام برنامه سازان و همکاران رادیو های خارجی زبان نروژ دعوت بودند، هدف های این بخش از رسانه ها را باز تشریح کرد. او در بخشی از سخنانش تاکید کرد که هدف ما این است تا مهاجرین بتوانند صدای خود را از رسانه های همزبان در نروژ بشنوند. در این نشست چند تن از سیاستمداران از احزاب مختلف نروژ نیز حضور داشتند. در بخشی از سخنان برنامه سازان رادیو نسبت به تخصیص بودجه ی کم به رادیو ها که وسیله ی ارتباطی ی مهمی بین فرهنگ میزبان و مهمان هستند، اعتراض داشته و خواهان دریافت بودجه ی بیشتری برای ادامه ی کارهای رادیو شدند.  یکی از مجریان برنامه ی رادیو سومالی که خانمی جوان بود نسبت به حضور کم رنگ سیاستمداران و عدم پشتیبانی آنها از فرهنگ مهاجرین انتقاد صریح کرد. او گفت:  ـ سیاستمداران هنگام انتخابات رادیوهای ما را می شناسند، و می

«لوکه زاهیر» فروزان کردستان!

تصویر
سالها پیش، قبل از انقلاب، زن زیبارویی به نام «فروزان» با رقص های لوَند و کاباره ای اش، چنان زبانزد خاص و عام شد که توانست گیشه های سینما را با نام خود پر کند. زن ها در دوره ی «مرد سالار» یا بهتر است بگوییم «جاهل سالار» جامعه ی آنروز ایران، حداقل اختیار تن و بدن خود را داشتند. گر چه   یدک کشیدن نام «زن کاباره ای» یا «هرجایی» یک رسوایی برای زن آن روز به شمار می آمد، ولی تهدیدی برای جان او نبود.  امروزه بعد از گذشت چهار دهه از آن زمان در جوامع سنتی مرد سالار ما، حتی این حداقل نیز برای زنان امکان پذیر نیست. یعنی زنها حتی اختیار تن و بدن خود را نیز ندارند. و در صورتی که پای خود را فراتر از «تابو» ها بگذارند، مجازات سنگینی در انتظار آنها خواهد بود.    «لوکه زاهیر» یکی از زنهایی ست که گاهی پایش را فراتر از به اصطلاح «گلیم» تابوها گذاشته است. این هنرمند زیبا رو و جوان، با خواندن آهنگ هایی که بیانگر احساسات زنانه است، طرفداران زیادی در کردستان عراق پیدا کرده است. در یکی از آهنگ هایش که به زبان کردی ست احساسات زنانه را آشکارا چنین بیان می دارد: ولم کن ... راهم رو نبند... به من

آرزوهای تو که گناهی ندارند

تصویر
آی آی دوست من! گاهی باید در زندگی یاد بگیری که برای خودت قصه بسازی. بگذار بهتر بگویم: اصلا قصه سازی کنی دوست من! و هر از گاهی به آنها سرک بکشی و خودت را در این قصه ها قرار دهی. رک و پوست کنده: به خودت کمک کنی و همین قصه ها را به جای غصه هایت  بنشانی. تا روزگاری که آفتاب عمرت دوباره بدرخشد...  گاهی باید یاد بگیری که بعد از گریه های بلند و پای کوفتن به یخ ها در یک شب سرد و تاریک زمستانی ی زیر 10 درجه، و فریاد زدن و فحش دادن به زمین و زمان، به خاطر اینکه هیچکس در زندگی ات حاضر نشده صدای تو را بشنود و جوابی به تو  دهد، یا اینکه همه فراموش کرده اند که بالاخره تو هم انسانی و طاقتی مثل دیگر انسان ها برای تحمل درد داری، می توانی ... می توانی یک لحظه برمی و برهی و سهم دیگری هم از همین ظلمت طلب کنی.... مثلا می توانی خیلی معمولی از جاده های تاریک اطراف شهر عبور کنی. همان جاده های برفی که در زیر نور اتومبیل شب زیبا و شاعرانه به نظر می آیند.  و از یک ارتفاعی تماشاگر  شهر تو سری خورده ی خودت باشی. همان شهری که به هر حال تو به آن تعلق داری. و مثل فیلم های والت دیسنی خانه ها و دودکش ها را در زیر